Okuma Süresi : 2 dakika

“UNESCO Gastronomi Şehri” nedir biliyor musunuz? Muhtemelen duymamış olduğunuz ya da duymuş olup ne olduğuna tam vakıf olmadığınız bu unvan, UNESCO’nun “Yaratıcı Şehirler Ağı” (The Creative Cities Network) tasarısı kapsamında şehirlere verilen bir unvan. Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında edebiyat, film, müzik, zanaat ve halk sanatları, tasarım, medya sanatları ve gastronomi alanlarında, şehirlerin üstünlüğü aranıyor. Bu alanlarda üstün özellikleri olan şehrin, insanlara ve sosyal gelişime kattıkları incelenerek tespit ediliyor ve hak eden şehirlere belirtilen alanlarda bir unvan veriyor. Bu unvanların bir bakıma Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında bir şehrin alacağı bu unvanın, UNESCO’nun dünyanın dört bir yanındaki çeşitli eserlere, Türkiye’deki belirlenen eserlere verildiği gibi,  UNESCO Dünya Mirası ünvanı vermesi ile benzerlik taşıdığı söylenebilir.

Gastronomi Şehri Nedir?

UNESCO’nun gastronomi dışındaki alanlarda verdiği unvanlar da ilgi çekici olmakla beraber, yazı konusu “UNESCO Gastronomi Şehri” unvanını ele alalım.

Bu satırları okuyan hemen herkesin öngörülebileceği üzere; bir şehrin UNESCO Tasarım Şehri veya UNESCO Gastronomi Şehri unvanını alması; o şehre önemli bir prestij sağlayarak tanınırlığını arttıracak, şehrin markalaşmasına ve bunlara bağlı olarak da başta turizm olmak üzere çeşitli alanlarda da katkı sağlayacaktır.

Bir şehrin Yaratıcı Şehirler Ağı’na gastronomi şehri olarak katılıp UNESCO Gastronomi Şehri olabilmesi için;

  • Şehrin ya da bölgenin karakterine aşina iyi gelişmiş bir gastronomi kültürüne sahip olmak,
  • Çok sayıda geleneksel şef ve restoran barındıran canlı bir gastronomi topluluğuna sahip olmak,
  • Geleneksel pişirme tarzında, endojen, kendine has malzemelerin kullanılıyor olması,
  • Geleneksel yiyecek pazarı ve endüstrisi barındırıyor olması gerekiyor.
  • Gastronomik festivaller, ödüller ve yarışmalar gibi etkinlikler düzenlenmesi geleneğine sahip olmak,
  • Çevreye değer verilip saygı gösterilmesi ve sürdürülebilir yerel ürünlerin tanıtımı,
  • Halk zevklerinin geliştirilmesi, beslenmenin eğitim eğitim birimlerinde desteklenmesi ve biyoçeşitlilik koruma programlarının müfredatlara dahil edilmesi,

gibi alanlarda “rüştünü ispatlamış olması” ve UNESCO Gastronomi Şehri olmak isteyen diğer şehirlere örnek teşkil etmesi bekleniyor. Bu çerçevede yapılan incelemelerde aday şehir belirtilen ölçütleri karşılayabildiği takdirde UNESCO Gastronomi Şehri unvanını alabiliyor.

UNESCO Gastronomi Şehirleri

UNESCO Gastronomi Şehri nedir bahsettikten sonra, UNESCO Gastronomi Şehri olarak ilan edilen şehirlerine de bir bakalım.

Bugüne kadar belirli aralıklarla başvurular değerlendirilmiş ve Yaratıcı Şehirler Ağı’na çeşitli ülkelerin üyeliği kabul edilmiştir. Gastronomi şehirleri ise yıllar içinde artmış, 2024 itibariyle de 56 şehir UNESCO Gastronomi Şehri unvanına layık görülmüştür.

Bugün itibariyle dünya üzerinde 56 şehrin sahip olduğu bu unvana, gastronomik olarak nice değeri bulunan ülkemizden 2015 yılında Gaziantep, 2017 yılında ise Hatay, 2019 yılında ise Afyonkarahisar bu unvana layık görülmüştür.

Yazı Notları
İlk Yayın Tarihi, 29/08/2019
Son Güncelleme Tarihi, 19/03/2024

2 Yorum

  1. Türkiye olarak üzerinde durmamız gereken bir konu olduğunu düşünüyorum ne de olsa atalarımızdan yadigâr yemek kültürümüz var

    1. Türkiye’nin en güçlü olduğu alanlardan birisi de gastronomi alanı. Ama hakettiğimiz ilgiyi görebilmek adına çok çok daha çalışmamız gerekiyor.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir