UNESCO Gastronomi Şehirleri

Okuma Süresi : 3 dakika

UNESCO tarafından Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında, şehirlere edebiyat, film, müzik, zanaat ve halk sanatları, tasarım, medya sanatları gibi gastronomi alanında da bir unvan verilmekte, UNESCO Gastronomi Şehirleri belirlenmektedir.

UNESCO Gastronomi Şehri Nedir?

Tıpkı UNESCO’nun dünyanın dört bir yanındaki çeşitli eserlere ve Türkiye’deki belirlenen eserlere UNESCO Dünya Mirası ünvanı verdiği gibi, şehirlere de verilen bu unvanlardan “UNESCO Gastronomi Şehri” unvanı, ilk olarak Kolombiya’nın Popayán şehrine 2005 yılında verilmiştir. UNESCO gastronomi şehirlerine 2005 yılından sonra 2010, 2012, 2013, 2014, 2015, 2017, 2019, 2021 ve son olarak 2023 yıllarında yenileri katılmış ve 2024 başı itibariyle 35 ülkeden 56 şehir bu unvana layık görülmüştür. Listeye en çok şehri girmiş ülkeler, bugün, 6 şehir ile Çin, 4 şehir ile Brezilya, 3’er şehir ile Türkiye ve İtalya olarak sıralanabilir.

Tarih Sırasına Göre Dünya’daki Gastronomi Şehirleri

2005 Yılı İtibariyle

Popayán, Kolombiya

2010 Yılı İtibariyle

Chengdu, Çin
Östersund, İsveç

2012 Yılı İtibariyle

Jeonju, Kore

2013 Yılı İtibariyle

Zahlé, Lübnan

2014 Yılı İtibariyle

Florianopolis, Brezilya
Shunde, Çin
Tsuruoka, Japonya

2015 Yılı İtibariyle

Bergen, Norveç
Belém, Brezilya
Burgos, İspanya
Dénia, İspanya
Ensanada, Meksika
Gaziantep, Türkiye
Parma, İtalya
Phuket, Tayland
Rasht, İran
Tucson, ABD

2017 Yılı İtibariyle

Alba, İtalya
Buenaventura, Kolombiya
Cochabamba, Bolivya
Hatay, Türkiye
Macao, Çin
Panama, Panama
Paraty Brezilya
San Antonio, ABD

2019 Yılı İtibariyle

Afyonkarahisar, Türkiye
Arequipa, Peru
Belo Horizonte, Brezilya,
Bendigo, Avustralya’dan
Bergamo, İtalya
Haydarabad, Hindistan
Mérida, Meksika
Overstand Hermanus, Güney Afrika
Portoviejo, Ekvador
Yangzhou, Çin

2021 Yılı İtibariyle

Launceston, Avustralya
Hua’ian, Çin
Santa Maria da Feira, Portekiz
St. Petersburg, Rusya
Buraidah, Suudi Arabistan
Phetchaburi, Tayland
Kuching, Malezya
Kermanshah, İran
Rouen, Fransa
Bohicon, Benin
Selanik, Yunanistan
Usuki, Japonya
Lenkaran, Azerbaycan

2023 İtibariyle

Battambang, Kamboçya
Nkongsamba, Kamerun
Chaozhou, Çin
Heraklion, Yunanistan
Gangneung, Güney Kore
Fribourg, İsviçre
İloilo City, Filipinler

Coğrafyalara Göre Dünya’daki Gastronomi Şehirleri

Afrika

Bohicon
Overstrand Hermanus

Arap Ülkeleri

Buraidah
Zahlé

Asya ve Pasifik

Bendigo
Chengdu
Gaziantep¹
Hatay²
Huai’an
Hyderabad
Jeonju
Kermanshah
Kuching
Lankaran
Macao
Phetchaburi
Phuket
Rasht
Shunde
Tsuruoka
Usuki
Yangzhou

Avrupa ve Kuzey Amerika

Afyonkarahisar³
Alba
Bergamo
Bergen
Burgos
Dénia
Östersund
Parma
Rouen
Saint Petersburg
San Antonio
Santa Maria de Feira
Selanik
Tucson

Latin Amerika ve Karayipler

Arequiepa
Belém
Belo Horizonte
Buenaventura
Cochacamba
Esenada
Florianapolis
Mérida
Panama City
Paraty
Popay’an
Portoviejo

Türkiye’nin Gastronomi Şehirleri

2024 başı itibariyle, Türkiye’nin gastronomi şehirleri, tarihsel sırayla,

• Gaziantep (2015),
• Hatay (2016),
• Afyonkarahisar (2019),

şeklindedir.

Peki Adana, Balıkesir, Diyarbakır, Kayseri, Konya, Nevşehir, Tokat gastronomi şehri midir? Bu sorunun yanıtı hayır. UNESCO Türkiye’nin verdiği bilgiye göre, bu şehirlerimizden,

• Adana (2021),
• Balıkesir (2021),
• Diyarbakır (2021),
• Kayseri (2021),
• Konya (2021),
• Nevşehir (2023),
• Tokat (2023),

yıllarından itibaren UNESCO Yaratıcı Şehirler Ulusal Listesi içinde yer almaktadır.

Ancak UNESCO tarafından gastronomi şehri olarak ilan edilip, Yaratıcı Şehirler Ağı’na dahil olmuş değillerdir. Yani, bir başka deyişle, tüm bu şehirlerimiz gastronomi şehri olmaya aday olan ancak henüz bu paye verilmemiş olan illerimizdir.

Son Söz Yerine…

2024 itibariyle UNESCO gastronomi şehri olarak seçilmiş şehirler bu şekilde. Peki siz bu UNESCO Gastronomi Şehirleri arasından hangilerini daha önce duydunuz? Bu 56 şehirden herhangi birinin mutfağını deneyimlediniz mi? Görüşleriniz? 🙂

İlk Yayın, 05/09/2019
Son Güncelleme, 19/03/2024