Börek, baklava, çibörek ya da mantı gibi yufka temelli lezzetlerimizden olup, binlerce yıldır Türk Mutfağı’nda önemli bir yere sahip olan lezzetlerden birisidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde geniş bir coğrafyaya yayılan böreğin, onlarca şekilde, envai çeşit farklı iç malzeme ile sayısız çeşidinin yapılabilmektedir. Neredeyse yüzlerce türünün oluştuğu böreğin önde gelenlerini, Türkiye’de ve dünyada börek türlerini gelin bir inceleyelim.
Börek kendisine büyük bir ilgi gösterilmesi nedeniyle oldukça önemli bir yere sahip olmuştur. Tarih boyunca çeşit çeşit böreğin yapıldığı günümüzde, yaygın bir şekilde yapılan böreklerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Su böreği ince açılan hamurun önce haşlanıp sonra da fırınlanması ile hazırlanan bir börektir. Yapılışında bir maharet isteyen bu böreğin peynirli ya da kıymalısı olduğu kadar, sadesi de yapılmaktadır. Su böreği evlerde yapıldığı kadar, börek satan börekçilerde ve pastahanelerde de bulunabilmektedir.
Sigara Böreği
Daha uzun zamandır var olduğu bilinse de, sigara böreğinin ilk tarifi 1872 yılında bir Fransızca yemek kitabında “Cigara beurrek à la Turque” şeklinde yer almaktadır.1 İnce bir yufkanın içine peynirli ya da kıymalı bir malzeme konulduktan sonra, sigara şekline benzeyen şekilde böreğin dürülmesi ile hazırlanmaktadır.
Kol Böreği
En bilinen börek türlerinden birisidir. Yufkanın içine çeşitli malzemlerden koyduktan sonra, kalın ve uzun bir dürüm elde edilip, tepside büyüyn bir U şeklinde dizilmesi ile hazırlanmaktadır. Evlerde yapılmasının dışında, dışarıda satışı yapılan börek dükkanlarında da bulunabilir.
Gül Böreği
Gül böreği ince şekilde hazırlanmış kol böreğinin dairesel şekilde toparlanması ile, bir yuvarlak elde edilmesi ile birlikte hazırlanmaktadır.
Geleneksel eski türde böreklerden birisi olan çibörek, Tatar Türkleri arasında oldukça yaygındır. İnce açılmış bir hamurun içine çiğ kıyma konarak, yardım daire şeklinde hazırlananan çibörek, kızgın yağda kızartılmaktadır. Genellikle beşli şekilde servis edilen bu börek, Türkiye’de birçok yerde bulunmakla birlikte, Eskişehir mutfağında daha meşhurdur.
Börek ile baklava arasındaki sınırların daha belirsiz olduğu dönemlerden bu yana yapılan Laz böreği, arasında muhallebi katmanı olan, şerbetli bir börek (ya da baklava) türüdür. Tahmin edilebileceği üzere, Karadeniz mutfağından lezzetler sunulan yerlerde bulunabilen bu lezzet, keyifli tatlı seçeneklerinden birisidir.
Diğer Ülkelerde Börek
Köken olarak, eski bir Orta Asya Türk yemeği olan börek, gittikçe çeşitlenerek Osmanlı mutfağı’nda önemli bir yemek türü haline gelmiştir.2 Gördüğü bu ilgi ile börek, zaman içinde Osmanlı İmparatorluğu caoğrafyasına yayılmıştır. Bugün, Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihte hüküm sürmüş olduğu topraklarda kurulmuş ülkelerin mutfaklarında yer almaktadır. 4276 kilometrelik Balkan seyahatimizde bazılarını deneyimleme şansımız olan bu börekler, Türkiye dışındaki ülkelerde ne şekilde tüketilmektedir, şimdi de onlara bir bakalım.
Daha ziyade Lübnan yöresinde yapılan bu börek kıyma, baharatlar ve nar taneleri içermektedir.
Biurek (Bulgar Böreği)
Bulgaristan’da yapılan bu börek türünün içeriğinde “sirene” denen salamura edilmiş bir beyaz peynir ile yumurta kullanılmaktadır.
Bourekia ya da Bouréki (Yunan Böreği)
Yunanistan’da yapılan börekler ıspanaklı, patatesli ya da kabaklı olabilmektedir. Bu malzemelerin yanında feta ya da başka peynirler ve nane gibi baharlı otlar olabilmektedir.
Borekas (İsrail Böreği)
Adı börek olsa da, borekas’ın daha ziyade içi dolgulu ve milföy hamurundan yapılan bir hamurişi olduğu söylemek daha doğru olacaktır. İsrail’in hemen yer yerinde çarşılarda bulunabilen bir atıştırmalık olan borekas’ın patates ya da peynir içeren çeşitli iç malzemesi olan türleri bulunmaktadır.
Burek (Boşnak Böreği)
Börekleri en meşhur ülkelerden birisi de Bosna-Hersek olabilir. El açması hamur ile hazırlanan böreğin birçok alt türü de bulunmaktadır. Genel olarak,
Emeğinize sağlık.
Teşekkürler. 🙂