Dünyanın en çok içilen içeceği nedir1sorusunun yanıtı olarak akıllara kahve, çay, süt hatta kola gibi birçok muhtemel yanıt gelmektedir. Bu ilginç sorunun elbetteki bir yanıtı bulunuyor ancak yanıtın hangi istikamette olacağı “çok” sözcüğünde gizlidir…
Sorumuzun yanıtının muhtemel adaylarından akıllara gelebilecek süt, bira, kola, portakal suyu, şarap gibi tüm alkollü ya da alkolsüz seçenekleri eleyip, doğrudan birinciliğe oynayan esas adaylara gelelim…
Muhtemel cevaplardan birisi olan kahve, 9. yüzyılda Etiyopya’da bulunduğu düşünülen ve keşfi ilginç bir hikayeye dayanan bir içecektir. Etiyopya’da uzunca bir süredir tüketilmekte olan kahve, Etiyopya’dan Yemen’e ve Arabistan yarımadasına, Arabistan’dan Mısır’a Suriye’ye ve Anadolu’ya, Anadolu’dan da Balkanlara ve Batı Avrupa’ya yaptığı seyahat ile, o dönemde bilinen dünya coğrafyasının önemli bir kısmına yayılmıştır. Zamanla dünyada farklı farklı kahve çeşitleri de türetilmiş ve kahve denen lezzetin bir çok türevi ortaya çıkmıştır.
Bir diğer muhtemel yanıt olan çayın ise, M.Ö. 2700’lerde Shen Nung adlı imparatorun, kaynamakta olan suyuna bir çay yaprağının düşmesi ile bulunduğu söylenmektedir. Bu şekilde keşfedildiği rivayet edilen çayın, M.Ö. 481 ve 221 yılları arasında Çin’in Siçuan bölgesinde içilmekte olduğu ise kesin olarak bilinmektedir2. Uzakdoğu kökenli olan çay, zamanla ilk yetiştiği bölge olan bugünkü Çin içlerinden, Asya’nın doğusuna ve batı istikametine doğru yayılmıştır. Bu istikamet, sırasıyla Japonya, Güneydoğu Asya, Hindistan, Orta Asya, Rusya hatta Avrupa özellikle de İngiltere şeklindedir.
Farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış bu iki içecek, birçok ülkeye yayılarak en çok tüketilen içecekler haline gelmiştir. Bu içeceklere olan tutkudan hareketle ülkeler, en çok tükettikleri içeceğe göre “çay ülkesi” veya “kahve ülkesi” olarak sınıflandırılmaktadır. Ülkelerin tekil olarak tercihleri dışında, çay ülkeleri ile kahve ülkelerinin kendi içlerinde coğrafi, kültürel ve tarihi birliktelikleri bulunduğunu söylemek mümkündür. Bu anlamda istisnaları olmakla birlikte, genel çerçevede bakıldığında, dünyanın doğusunun tercihinin çay, batısının ise kahve olduğunu söylemek çok de yanlış olmayacaktır.
Bizim ülkemiz ise, Türk Kahvesi gibi kendi adında bir marka üretecek kadar güçlü ve köklü bir kahve geçmişe sahip olsa da, cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte gerçekleşen çay yetiştirme konusundaki girişimler ile birlikte, kahve ülkesinden çay ülkesine geçiş yapmış durumdadır. Hatta -belki de kahve düşkünü bir millet iken, çay ülkesine dönüşmenin bir sonucu olarak- dünya üzerinde kişi başına en çok çay tüketen ülke olduğumuzu ve bu alandaki birinciliği yıllardır bırakmadığımızı söylemek mümkündür.
Sorunun Yanıtı…
Tüm bu noktalardan sonra çıkış noktamıza, yani dünyanın en çok içilen içeceği nedir sorusuna gelirsek, muhtemelen beklentinizin aksine, bu sorunun yanıtının hem çay hem de kahve olduğunu söylemek gerekir.
Dünya’da Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu’nun verilerine göre yıllık olarak 6.101.062 ton çay, 9.212.169 ton da kahve üretilmektedir. Toplam ağırlık açısından bakıldığında daha çok kahve içildiğini söylemek mümkündür. Ancak bir fincan çay için yaklaşık 2 gram çay yaprağı, bir fincan kahve için 10 gram kahve çekirdeği kullanıldığı düşünüldüğünde, yaklaşık 3.050.531.000 fincan çay ve 921.216.900 fincan kahve tüketildiği ortaya çıkmaktadır. Yani bir dünya bir yılda yaklaşık 3 fincan çaya karşılık 1 fincan kahve içilmektedir.
Özetlemek gerekirse, dünyanın en çok içilen içeceği nedir sorusunun yanıtının, “çok” sözcüğünü, toplam ağırlık açısından çok olarak değerlendirirsek kahve, toplam fincan sayısı olarak değerlendirirsek de çay olduğunu söyleyebiliriz.
Peki sizin tercihiniz nedir? Kahvesever misiniz? Yoksa çaysever mi?
Yazı Notları İlk Yayım Tarihi, 26/12/2019 Son Güncelleme Tarihi, 27/12/2020 Boosted Uygulaması Ölçümüne Göre, Çalışılan Gün, 4 gün Çalışma Süresi, 3 saat 42 dakika
Ben çalıştığım yer için konuşursam çayını beğenmediğimden dolayı kahveyi veya ikinci şık olarak ıhlamur/Ada çayını tercih ediyorum. Ancak kampa gittiğimde semaverde çay vazgecilmezimdir. Demekki tercih yere göre değişiyor. Keyifli bir yazı olmuş teşekkür ederim. 👏
Yorumun için ben teşekkür ederim. Tabii değişen şartlara göre tercihler değişebilir, ama bu çay insanı kahve insanı konusunu şöyle değerlendirmek doğru olur: iyi bir kahve ile iyi bir çay aynı anda önünüzde olsaydı, öncelikli olarak hangisini seçerdiniz?
Ben muhtemelen sırayla ikisini de içerdim, zira her gün hem çay hem kahve içen birisi olarak bir yönüm çok öne çıkmıyor. Ama birçok insan iki tercihten sadece birini seçiyor.
Yazının ilk cümlesinde dipnot olarak suyu hariç tuttuğumu yazdım, zira bütün içeceklerin temeli olan ve olmazsa yaşayamayacağımız su ile diğer içecekleri karşılaştırmak pek adilane olmazdı. 🙂
Çay veya kahve ülkesi olduğu gibi, çay veya kahve insanı olma durumu da mevcut tabii.
“Çok” tanımını nasıl değerlendirdiğinize göre yanıt değişiyor. Ancak genel kabul gören görüş, toplam ağırlık değil, bardak sayısı. Bu görüşe göre de çay önde geliyor. 🙂
Ben çalıştığım yer için konuşursam çayını beğenmediğimden dolayı kahveyi veya ikinci şık olarak ıhlamur/Ada çayını tercih ediyorum. Ancak kampa gittiğimde semaverde çay vazgecilmezimdir. Demekki tercih yere göre değişiyor. Keyifli bir yazı olmuş teşekkür ederim. 👏
Yorumun için ben teşekkür ederim. Tabii değişen şartlara göre tercihler değişebilir, ama bu çay insanı kahve insanı konusunu şöyle değerlendirmek doğru olur: iyi bir kahve ile iyi bir çay aynı anda önünüzde olsaydı, öncelikli olarak hangisini seçerdiniz?
Ben muhtemelen sırayla ikisini de içerdim, zira her gün hem çay hem kahve içen birisi olarak bir yönüm çok öne çıkmıyor. Ama birçok insan iki tercihten sadece birini seçiyor.
Benim en çok içtiğim içecek su 🙂 günde 2 litre mümkünse 3 litre içmeli 🙂 şaka bir yana ben sanırım çay insanından çok kahve insanıyım.
Yazının ilk cümlesinde dipnot olarak suyu hariç tuttuğumu yazdım, zira bütün içeceklerin temeli olan ve olmazsa yaşayamayacağımız su ile diğer içecekleri karşılaştırmak pek adilane olmazdı. 🙂
Çay veya kahve ülkesi olduğu gibi, çay veya kahve insanı olma durumu da mevcut tabii.
Çay uzun keyifli kahvaltı sofralarında , pastali borekli bes caylarinda favorim. Kahve her daim . Artik sabah gözümü acar acmaz aklıma ilk gelen =)
İkisi de olmadan olmuyor değil mi? 🙂
Hem çay hem de kahve mi ? Yazıyı okurken ki tüm merakım hevesim gitti açıkcası. Ben kahve diye tahmin etmiştim. Ama çayı daha çok severim.
“Çok” tanımını nasıl değerlendirdiğinize göre yanıt değişiyor. Ancak genel kabul gören görüş, toplam ağırlık değil, bardak sayısı. Bu görüşe göre de çay önde geliyor. 🙂