Uykuluk ilginç bir ada sahip olan, gömlek dolması, gömlek yağı, karın yağı gibi genellikle ne olduğu ve tadı tam bilinmeyen lezzetlerden birisidir. Az bulunan, sakatat severler tarafından keyifle tüketilen ve merak uyandıran bu lezzet, uykuluk nedir, gelin bir bakalım.
Uykuluk dediğimiz lezzet aslında hayvanların bedenlerinde bulunan ve lenf sistemi ile ilgili dokulardır. Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda bulunan uykuluğun, süt kuzularında bulunanları tercih edilir. Zira neden olduğu tam olarak bilinemese de, uykuluk, büyüyen ve süt ile beslenmeyi bırakan hayvanlarda giderek küçülmektedir.
Dana Uykuluk
Uykuluk Türleri
Uykuluk hayvanlarda tek bir konumda değil, üç farklı yerde bulunmaktadır. Bu üç farklı uykuluk gerdan uykuluk, fındık uykuluk ve ciğer uykuluk olarak adlandırılmaktadır. Farklı bölümlerde bulunması nedeniyle bu uykulukların doku türleri ve buna bağlı olarak lezzetlerinde farklılıklar bulunmaktadır.
Gerdan uykuluk, adından da anlaşılabileceği üzere boyun bölgesinde bulunmaktadır. Bu uykuluk yüksek ateşte sık sık çevirilerek pişirilmeli ve kurutmadan yenilmelidir.
Fındık uykuluk ise böbrek üstü yağlarının arasında yer almaktadır. Daha lezzetli olmakla birlikte, yağların arasında yer aldığı için daha yüksek kolestrol içermektedir ve daha yağlıdır. Şekli yuvarlak olan fındık uykuluk, daha dayanıklıdır ve bu nedenle en çok bulunabilen uykuluk türüdür. Pişirim olarak, yağını azaltmak için önce haşlanma sonra da ateşte pişirme yöntemi tercih edilir.
Ciğer uykuluk ise karaciğer ile akciğer arasında konumlanmıştır. Biraz daha büyük olan ciğer uykuluğun hayvanın kesildiği gün tüketilmesi gerekmektedir zira fındık uykuluğun aksine kısa sürede sönen ve kuruyan bir yapıya sahip. Geniş ve uzunlamasına bir şekli bulunan ciğer uykuluk ise orta ateşte sık sık çevirilerek pişirilmeli ve fazla pişirilip kurutulmamasına dikkat edilmelidir.
Türkiye’de ve Dünya Mutfaklarında Uykuluk
Kokorecin tadına oldukça benzeyen uykuluk, bir sakatat ürünü olması ve her hayvandan az miktarda bulunması nedeniyle arzı sınırlıdır.
İstanbul’da Sütlüce’de özellikle Haliç’in doğu kıyılarında bulunan birçok uykuluk yapan işletmeler mevcuttur. Bu işletmelere, süt kuzularının çoğaldığı dönem olması nedeniyle bahar döneminde yüksek bir ilgi olmaktadır. Tavuk kavurma gibi gözüken uykuluk tabakta olduğu kadar, şiş olarak da sunulabilmektedir. Tek başına servis edilmenin yanı sıra, uykuluk, kokoreç sarımının iç kısıma da konulabilmektedir.
Pancarlı Dondurmalı, Pancar Topraklı ve Yoğurtlu Çıtır Uykuluk, Görsel Great Italian Chefs
Ülkemizde olduğu kadar yabancı ülkelerde de bilinen uykuluk, özellikle nitelikli restoranlarda zaman zaman kullanılan bir malzemedir. Uykuluk, mutfaklarında ızgaranın ciddi bir yeri bulunan Latin Amerika mutfağında keyifle tüketilmektedir. İtalyan mutfağında uykuluklu gnocci gibi tarifler mevcutken, uykuluk Fransız mutfağında çeşit çeşit yemeklerde de kullanılmaktadır. Bu mutfaklarda da -özellikle nitelikli restaurantlarda- genellikle ciğer uykuluktan ziyade, gerdan uykuluk ya da fındık uykuluk tercih edilmektedir.
Peki Siz?
Hiç uykuluk yediniz mi? Sever misiniz? Görüşlerinizi bekliyorum…
Yazı Notları İlk Yayın Tarihi, 05/11/2020 Boosted Uygulaması Ölçümüne Göre, Çalışılan Gün, 3 gün Çalışma Süresi, 2 saat 35 dakika
Cebeci’de otururken sakatatçı bir komşumuz vardı. Kazan’da bahçesine davet etmişti. Apartmanca gitmiştik çok eğlenmiştik ve rahmetli Raim abimiz koca bir ızgarada sakatatın her türünü yapmıştı. Uykuluk ve gömlek yağı dolması favorimdi. İlk ve son defa orada yedim ikisini de. Sevgiler…
Hiç yemedim, yolum defalarca Sütlüce tarafına düşmüş bir İstanbul’lu olarak o işletmeleri de ilk kez senden öğrendim. Tadı kokorece benziyorsa severim ben bunu.
Hiç tatmadım, gayet ilgimi çekti. Kokoreç ya da tavuk gibi, üzerine bol baharat atıp yemeyi hayal ettim şuanda. “Sütlüce’de uykuluk yemek” yapılacaklar listesine eklendi 😂
İsmini biliyordum sadece. Şimdi detaylı olarak öğrenmiş oldum. Ankara’da sakatat yapan yerlerde pek görmedim ama İstanbul’a gidince denemek lazım.
Ankara’da bazı kokoreççilerde belirli günler oluyor. Arzı da talebi de kısıtlı bir ürün. Ancak tatmalı ve bilmeli…
Uykuluk daha önce Konya’da tatmıştım. Orada tercih edilen bir yiyecekti. Ama Ankara’da yapan bir yer var mı bilmiyorum. Teşekkürler.
Ankara’da bazı kokoreççilerde belirli günlerde bulunuyor.
Ayrıca nerede olduğunu bilenler varsa paylaşabilir. 🙂
Cebeci’de otururken sakatatçı bir komşumuz vardı. Kazan’da bahçesine davet etmişti. Apartmanca gitmiştik çok eğlenmiştik ve rahmetli Raim abimiz koca bir ızgarada sakatatın her türünü yapmıştı. Uykuluk ve gömlek yağı dolması favorimdi. İlk ve son defa orada yedim ikisini de. Sevgiler…
Çok güzel bir etkinlik olmuş belli ki. Hele hem uykuluk hem de gömlek yağı dolmasını aynı öğünde yemek harika (ve bol kolestrollü) olmuş olmalı. 🙂
Bilmediğim yeni şeyler öğrendim bu yazınızdan teşekkür ederim ama kişisel olarak uykuluk ve sakatat bana göre değil 🙂
Denemeden emin olmamak lazım. Her lezzete bir fırsat vermeli. 🙂
Hiç yemedim, yolum defalarca Sütlüce tarafına düşmüş bir İstanbul’lu olarak o işletmeleri de ilk kez senden öğrendim. Tadı kokorece benziyorsa severim ben bunu.
Aaa, kesin denemek lazım. İstanbul’a gittiğinde -tercihen bahar döneminde- bir bak mutlaka.
Hiç tatmadım, gayet ilgimi çekti. Kokoreç ya da tavuk gibi, üzerine bol baharat atıp yemeyi hayal ettim şuanda. “Sütlüce’de uykuluk yemek” yapılacaklar listesine eklendi 😂
Harika. Hemen her zaman bulunuyor artık ama özellikle baharda Sütlüce taraflarına bir uğramak lazım 🙂
Favorim gerdan uykuluk..
En güzeli. 🙂