Tom Standage’in “İnsanlığın Yeme Tarihi” adlı kitabı esasen bir dünya tarihi kitabı. Ama bu kitabı diğer kitaplardan farklı kılan şey, insanlığın tarihinin yemek tarihi bakış açısı ile ele alınması ve olaylara oldukça farklı bir perspektiften bakmayı sağlaması…
Eser, insanların yemekler ile ilişkisinin, insanlık tarihine şekil verdiğini, ülkelerin arasındaki ticari ilişkilerde, savaşlarda, barışlarda etkisi oldukça büyük bir etkisi olduğunu gösteriyor. İnsanoğlunun avcı toplayıcı iken neolitik çağda tarım devrimi ile gelişmeye başlamasını, daha sonra ilerleyen yüzyıllarda karadan ve denizden gerçekleşen baharat ticaretini, batılı ülkelerin kolonileşme gayretlerini, sanayi devrimini ve yeşil devrimi anlatarak türümüzün dünya üzerinde geçirdiği dönemi özgün bir yaklaşımla ele alıyor. Bu açıdan kitabın ufuk açıcı bir özelliği olduğunu söylemek mümkün.
Bu özgünlüğünden dolayı, yemek kültürüne ilgi duyanlar ve tarih kitaplarını sevenlerin bilhassa keyifle okuyacağını düşündüğüm kitabı -bir fincan Türk kahvesi veya bir fincan çay eşliğinde okunmasını- tavsiye ederim.
İnsanlığın Yeme Tarihi’nden Tadımlık…
Bu arada, eserin yayınevi olan Maya Kitap’ın kendi sitesinde yayınladığı “tadımlık” diyebileceğimiz, İnsanlığın Yeme Tarihi’nin kısıtlı bir kısmını okumak için buraya tıklayabilirsiniz…
Kitaptan Aklıma Takılanlar
Kitap, dünyayı en çok değiştiren üç gıda ürününün Buğday, Mısır ve Pirinç olduğunu vurguluyor ve bu besinlerin sırasıyla Batı Asya, Amerika ve Doğu Asya’yı etkilediğini vurguluyor.
2009 yılında yazılan eserde, bugün de daha net bir şekilde bilindiği üzere, “Bereketli Hilal’ın içinde yer alan Anadolu yarımadasındaki (Türkiye’nin batısındaki) insanlar genetik olarak tarıma ilk başlayanlar olarak görülmektedir.” diyerek bu toprakların önemini vurguluyor.
Amerikalı Botanikçi Jack Harlan 1948 yılında Türkiye’ye ziyareti sırasında PI 178383 isimli buğday türünden örnek almış ve inceleme sonucu “tamamen işe yaramaz” bir buğday olduğu gerekçesi ile bu buğdayı görmezden gelmiş. Ancak 1963 yılında bitki ıslahçıları buğdaylarını “sarı pas” hastalığına karşı dirençli hale getirmek için çalışırken Türk buğdayının 4 farklı sarı pas hastalığının yanı sıra 47 buğday hastalığına da karşı dirençli olduğu tespit edilmiş ve kendi buğdayları ile Türk Buğday’ını melezlemişler. Sonuç, bugün Pasifik’in Kuzeybatısı’nda yetiştirilen buğdayın neredeyse tamamı köken olarak Türk Buğdayı’na dayanmaktadır.
4. Bölüm, Besin, Enerji ve Sanayileşme 7 Yeni Dünya, Yeni Besinler, 139 8 Buhar Makinesi ve Pataes, 165
5. Bölüm, Silah Olarak Besin 9 Savaşın Yakıtı, 185 10 Besin Savaşı, 215
6. Bölüm, Besin, Nüfus ve Kalkınma 11 Dünyayı Beslemek, 249 12 Bolluğun Paradoksları, 273
Son Söz, Geleceğin Harcındakileri, 293 Teşekkürler, 299 Notlar, 301 Yazar Hakkında, 305 Kaynakça 306 İndeks, 315
Arka Kapak Yazısı
Altı Bardakta Dünya Tarihi’nin yazarından insanlık tarihine dair doyurucu bir başvuru kaynağı.
Besin, tarihte karın doyurmaktan çok daha fazlasını yapmıştır. İmparatorlukların kurulmasına yardım eden, sanayileşmeye katkı sağlayan, savaşların kaderini tayin eden ve bu sayede insanlığın gelişimine yön veren bir teknolojik araç olmuştur. Tom Standage, Çin’de M.Ö. 7500’de çiftçiliğin ortaya çıkışından, günümüzde yakıt üretimine kadar, toplumları şekillendirmede ve dönüştürmede besinin oynadığı rolü gözler önüne seriyor. Bunu yaparken arkeoloji, antropoloji ve iktisat gibi alanlardan yararlanıyor.
Toplumların dönüşümünde besinin oynadığı role dair göz kamaştırıcı bir tarih. –Financial Times
Standage bu eserinde besinin hayatımızda oynadığı kritik rolün altını başarıyla çiziyor. –Washington Post
Standage bize besinde nelerin değiştiğini değil, besinin neleri değiştirdiğini gösteriyor. –New Scientist
Yazı Notları İlk Yayım Tarihi, 13/02/2020 Son Güncelleme Tarihi, 29/10/2020 Boosted Uygulaması Ölçümüne Göre, Çalışılan Gün, 2 gün Çalışma Süresi, 1 saat 18 dakika
Kitap senden kahvesi benden olsun😊
😀