Alatlı Pilavı Nedir?

Okuma Süresi : 2 dakika

Alatlı Pilavını duymuş muydunuz? Duymamış olmanız kuvvetle muhtemel zira bu lezzetten haberdar olanlar çok değil. Tarihi oldukça eskilere giden ve Divriği pilavı olarak da bilinen Alatlı Pilavı; bayramlarda, düğünlerde, iftar sofralarında kısacası şölenlerde ve özel günlerde pişirilen bir lezzettir.

Diğer adından da anlaşılabileceği üzere Sivas’ta özellikle de Divriği’de yapılan Alatlı Pilavı; keflenen et yani kemikten ayrılıp parmak büyüklüğünde bölünen et, muhaşer yani ıslatarak kabuğu çıkarılmış ve ikiye ayrılmış nohut, soğan, üzüm ve baharat olarak alat içeren bir özel bir lezzettir. Alat baharatı tane karabiber, bahar, karanfil, ayrıca da biber, karanfil, rezene, yıldız anason ve tarçın karışımından oluşan bir baharat karışımıdır. Pilav yapılırken keflenmiş et sinilerin üzerine serilip, üzerine alat, bahar, karabiber, karanfil ve tuzdan oluşan baharat karışımı serpilip üzerine tülbent serilmektedir. Ertesi gün kuru soğan ve alat yağda çevrildikten sonra bir gün önce hazırlanmış olan karışıp konulup, karıştırılmakta, üzerine tuzlu suda bekletilmiş ve süzülmüş pirinç ve yeteri kadar su eklenmekte ve pilav pişirilmektedir. Pişmeye yakın eritilmiş tereyağı ilavesi yapıldıktan sonra temiz bir bez ile örtülerek pilav dinlendirilerek, en son işlem olarak tepsi veya lengere ters çevrilerek servis edilmektedir.

Türkistan Pilavı ile İlişkisi

Ülkemizde Özbek Pilavı veya Buhara Pilavı olarak da bilinen Türkistan Pilavı ile Alatlı pilavı arasındaki benzerlikler dikkatinizi çekmiştir. Alatlı Pilavının da Türkistan Pilavının da bayram ve düğün gibi şölenlerde veya özel misafirler için hazırlanıyor olması, kullanılan malzemelerin ve hazırlanma tekniğinin ciddi benzerlik taşıması bu iki lezzet arasında etno-kültürel bir bağ olduğunun bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Ancak daha da ilginç olan husus, kullanılan malzeme farklılıkları nedeniyle Özbekistan’da Türkistan Pilavının Semerkand Pilavı, Andican Pilavı, Buhara Pilavı gibi türevleri bulunması, Türkistan Pilavı’nın ilk tarifini verenin İbn-i Sina’nın Buhara doğumlu olması ve Buhara’nın Alat adında bir ilçesinin olmasıdır.

Alatlı Pilavı ile Türkistan Pilavı arasında köken olarak bağlantı olması ihtimali araştırılmaya değer bir konu olmakla birlikte, bir ilişki olsun ya da olmasın, Alatlı Pilavı taşıdığı özellikler ve etno-kültürel köken olarak Türkistan Pilavına benzemekte olup, kültürel değerinin yanında, içerdiği malzemeler -özellikle de baharat ve üzüm- sayesinde farklı bir tat dengesini taşımaktadır ve çok lezzetlidir!