Yemek kültürü üzerine yıllardır sürdürdüğüm yolculukta, çeşit çeşit kitaplar okuyor ve olabildiğince yeni şeyler öğrenmeye, not almaya ve de paylaşmaya çalışıyorum. Hem burada yani Mide Mühendisi Blog’da hem de Mide Mühendisi Instagram Hesabımda paylaştığım kitaplar arasından, farklı bulduğum, yüksek nitelikli olduğunu düşündüğüm ve okuduğumda etkilendiğim kitapları bir araya getirdim ve gastronomi tutkunlarına kitap önerileri hazırladım.
Bu sözlerimden de anlayabileceğiniz üzere, burada paylaştığım ve adını belirttiğim eserler, bendenizin bakış açısı ile özel olduğunu düşündüğüm eserlerdir. Hâlihazırda bazılarını ayrıntılı olarak tanıtmış olduğum, bazılarını da henüz tanıtamadığım, yemek kültürü üzerine ilgi duyanların okuması gerektiğini düşündüğüm eserler, gastronomi tutkunlarına kitap önerileri -alfabetik sırayla- şu şekilde…
Yazarı Marianna Yerasimos olan ve Boyut Kitap, oldukça uzun bir zaman önce almış olduğum ve kitaplığımda bulunan bir eserdi. 500 Yıllık Osmanlı Mutfağı, Osmanlı Mutfağı’nı anlatırken, günümüze göre uyarlanmış 99 adet Osmanlı Mutfağı tarifi de içeriyor. Yüksek baskı kalitesi ve içerdiği görseller ile zengin bir eser..
Eserin Öne Çıkan Yönü Osmanlı Mutfağı’na dair genel bir bakış açısı sunması ve bunun yanı sıra ilginç tarifler de vermesi.
Hem gıda mühendisi hem de kazıbilimci1 olan Ahmet Uhri’nin Ege Yayınları’ndan çıkan eserin “Arkeolojik, Arkeometrik, Dilsel, Tarihsel ve Etnolojik Veriler Işığında” olan alt başlığı eserin kapsamı hakkında fikir vermektedir.
Eserin Öne Çıkan Yönü Anadolu Mutfağını çok eski dönemlerden başlayarak bilimsel bir şekilde ve disiplinlerarası bir şekilde ele alması…
Bir İngiliz olan ancak artık bizlerden birisi haline gelen Priscilla Mary Işın’ın birçok eseri arasında, en beğendiğim eseri YKY Yayınları’ndan çıkan Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi’dir. Eserde, yemek kültürü paleolitik çağdan başlayarak geç Osmanlı dönemine kadar, dönemin uygarlık merkezleri Mezopotamya, İran, Avrupa’yı da kapsayacak şekilde Türk Mutfağı’nı ve dönemin ilgili mutfakları tarihi belgeler ve dönemin eserleri ışığında ele alınıyor.
Eserin Öne Çıkan Yönü Bahsedilen döneme ait bilinen bilinmeyen birçok kitaptan çok sayıda alıntı yapan eser, oldukça bilgilendirici olmanın yanında, tam anlamıyla bir başvuru kaynağı, hatta başucu kitabı.
Deniz Gürsoy’un Oğlak Yayınları’ndan çıkan Baharat ve Güç kitabı, uğruna savaşların yapıldığı, insanlık tarihini değiştiren baharatların hikayesini anlatıyor. Bu anlamda eserin sadece mutfak kültürüne ilgi duyanların değil, tarihseverlerin de ilgisini çekeceği düşüncesindeyim.
Eserin Öne Çıkan Yönü Eserin batılıların gözünden değil; doğudan yola çıkan baharatların batıya giderken uğradığı, önemli bir merkez olan Anadolu’nun gözünden yazılmış olması…
Türk Mutfak Kültürü’ne önemli katkıları olan Priscilla Mary Işın’ın Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi yanı sıra önereceğim bir diğer kitabı da Bereketli İmparatorluk: Osmanlı Mutfağı Tarihi. Işın tarafından İngilizce yazılmış olan eser, Ahmet Fethi Yıldırım tarafından dilimize çevrilmiş. Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi adlı eserin aksine, Bereketli İmparatorluk: Osmanlı Mutfağı Tarihi geçmişten günümüze gelen tarihsel bir düzenden daha ziyade, belirli konulara odaklanmış bölümler halinde yazılmış. Bu açıdan kütüphanede olması gereken eserlerden birisi Bereketli İmparatorluk: Osmanlı Mutfağı Tarihi…
Eserin Öne Çıkan Yönü Nitelikli bir içerikle dopdolu olan eser, oldukça bilgilendirici olmanın yanı sıra, İngilizce olarak yazılması nedeniyle, mutfak kültürümüze dışarıdan bir bakış fırsatı sunuyor.
Türkçe Gastronomi alanında eserler veren önemli isimlerden Deniz Gürsoy’un Oğlak Yayınları’ndan çıkan bu eseri, gastronomi tarihini bir Türk perspektifi ile keyifli bir dille tarih öncesi çağlardan bugüne kadar gelerek gastronomik konuları bizlere aktarıyor.
Eserin Öne Çıkan Yönü Gastronomi tarihi ile gıda tarihinin bütüncül bir şekilde aktarıldığı ve bu toprakların kültürünün yer aldığı bir gastronomi eseri olması.
İktidarların Sofrası – Yemek Siyaset ve Simgesellik
Siyaset bilimi profesörü, sosyolog, yemek ve mutfak kültürü araştırmacısı olan Artun Ünsal’ın Everest Yayınları’ndan çıkan İktidarların Sofrası adlı eseri, tüm bu ilgi alanlarının birleştiği, istisnai bir eser. Ünsal, disiplinlerarası bir yaklaşım ile Antik Ortadoğu’dan, Çin ve Hindistan uygarlıklarına, Türkistan coğrafyasından Osmanlı İmparatorluğu’na kadar iktidarları ve sofraları ele alıyor. Kenç liyüden, çanak yağmasına, baklava alayından, akide şekerine yemek kültürümüzde bulunan birçok konuyu da içeren eser bir başyapıt.
Eserin Öne Çıkan Yönü İktidarların Sofrası’nın, yemek kültürümüz ile iktidar gibi iki farklı konuyu disiplinlerarası bir bakış açısı ile sıradışı bir şekilde ele alması.
Profesyonel yaşamını kahve üzerine kurmuş olan Cenk Girginol’un Oğlak Yayınları’ndan çıkan Kahve Fincandan Lezzete adlı kitabı, kahve konusunu birçok boyutuyla ele alan bir eser. Eser kahvenin tarihi, Türk Kahvesi, kahvenin kültürümüzdeki yeri, yerel kahvelerimiz, ülkelerin kahve profilleri ve dünyadan farklı kahvelerin aktarıldığı dünya kahve lezzet atlası gibi bölümlerle içeriyor. Tasarımı ve içeriğiyle dikkat çeken eser, 2019 yılında Gourmand World Cookbook Awards kapsamında “Dünya’nın En İyi Kahve Kitabı” ve “Türkiye’nin En İyi Kahve Kitabı” ödüllerini kazanmış.
Eserin Önce Çıkan Yönü Kahveyi hem uluslararası boyutu ile hem de Türk kültüründeki boyutu ile ele alan, içeriği geniş, görseller ile zenginleştirilmiş bir başucu kitabı özelliği taşıması.
Kokular Kitabı IV
Vedat Ozan’ın Everest Yayınları’ndan çıkan dört büyük ciltlik Kokular Kitabı’nın dördüncü cildi lezzetler üzerine odaklanmış. Profesyonel bağımsız parfümör de olan Vedat Ozan’ın bu eseri ile kahveden vanilyaya, garumdan çikolataya, baharattan scoville’e çok farklı alanlarda ilginç bilgiler öğrenmeniz mümkün. 2019 yılında Gourmand World Cookbook Awards kapsamında “Yiyecek Yazıları” sınıfında ödül kazanmış olan eser akıcı dili ve ilginç içeriği ile dikkat çekiyor.
Eserin Öne Çıkan Yönü Yiyeceklerle ilgili bir çok konuyu, ilişkili olduğu konularla beraber ele alıyor ve konuların pek bilinmeyen yönlerini ele alması.
Türk Tarih Kurumu’nun şeref üyesi de olan İtalyan tarihçi Maria Pia Pedani’nin Hece Yayınları’ndan çıkan Osmanlı’nın Büyük Mutfağı adlı eseri, Osmanlı Mutfağı’nı anlatan yabancı eserlerden. Maria Pia Pedani eserinde, mutfak kültürü dışında dönemin saray hayatından da ve halkın hayatından da kesitler sunuyor. İlginç bilgiler içeren eser, tüm bunları akıcı bir dille okuyucuya aktarıyor.
Eserin Öne Çıkan Yönü Osmanlı Mutfağı’nı ve yer yer dönemin saray ve halk yaşantısını bir İtalyan tarihçi gözünden anlatması.
Selçuklu Mutfağı
Ünlü şef ve seyyah Ömür Akkor’un Alfa Yayınları’ndan çıkan Selçuklu Mutfağı adlı kitabı, Selçuklu sarayı Kubad Abad’da çalışan bir aşçının hikayesini, çağımızda yaşayan bir aşçının hikayesini ve Selçuklu Mutfağı’ndan tarifleri içeriyor. Eser, 2012 yılında Gourmand World Cookbook Awards kapsamında “En İyi Mutfak Tarihi Kitabı” ödülü kazanmış.
Eserin Öne Çıkan Yönü Selçuklu Mutfağı gibi az sayıda eserin bulunduğu bir alanda yazılmış olması ve az bulunur tariflerin yanında hikayeler ile okuyucuyu ilgili dönemin iklimine taşıması.
Türk gastronomi yazınının önemli kişiliklerinden olan Deniz Gürsoy’un Oğlak Yayınları’ndan çıkan Tarihin Süzgecinde Mutfak Kültürümüz adlı eseri, mutfak kültürümüzü tarihsel kesitler halinde ele alarak bugüne kadar getirmektedir. Tarih öncesi çağlardan başlayarak, mutfak kültürümüzün ilişkili olduğu Sümerler ve Mısırlar gibi antik uygarlıklara, Türkistan coğrafyasına, Selçuklulara ve Osmanlılara değinen eserde, birçok farklı ve döneme ilişkin farklı farklı bilgiler mevcut. Deniz Gürsoy’un akıcı dili ile daha zevkli bir esere dönüşmüş olan Tarihin Süzgecinde Mutfak Kültürümüz keyifle okunan ve mutfak kültürümüz ile ilgili önde gelen eserlerdendir.
Eserin Öne Çıkan Yönü Tarihin Süzgecinde Mutfak Kültürümüz’ün öne çıkan yönü, mutfak kültürümüzün bağlantılı olan kültürleri ile birlikte kökenlerine değinerek, dikkat çekici bilgiler eşliğinde anlatması.
Yale Üniversitesi’nde tarih profesörü olan Paul Freedman’ın yayına hazırladığı ve Oğlak Yayınları’nın Oğlak Güzel Kitaplar serisinden çıkan Yemek – Damak Tadının Tarihi adlı eser, büyük boy olması, yüksek baskı kalitesi ve 97’si renkli 238 görsel malzeme ile zenginleştirilmiş olması ile dikkat çekiyor. Eser, avcı toplayıcı insanlar ve ilk çiftçiler ile başlıyor, Antik Yunan ve Roma, Çin, Ortaçağ İslam Uygarlığı, Rönesans sonrası Avrupa mutfaklarına değiniyor, Fransız Mutfağı ve Gastronominin Önündeki Yeni Ufuklar gibi konular ile günümüze de ulaşıyor. Her ne kadar kahve ile, şerbet ile, baharatlar ile ve daha birçok değeri ile Batı Mutfağını etkilemiş Osmanlı Mutfağı’na değinmeyerek eksik kalsa da, Yemek – Damak Tadının Tarihi, genel bir bakış açısı ile dünya mutfağını ele aldığı söylenebilir.
Eserin Öne Çıkan Yönü Yüksek görsellik ve zengin içerik ile Batı gözünden dünya mutfağına değinmesi.
Söz Sizde!
Peki ya siz? Okuduğunuz ve “bu çok iyi ya!” dediğiniz bir gastronomi kitabı var mı? “Gastronomi Tutkunlarına Kitap Önerileri” arasına girmesi gerektiğini düşündüğünüz bir eser varsa lütfen aşağıda yorumlar kısmında paylaşın.
Yazı Notları İlk Yayın Tarihi, 12/11/2020 Son Güncelleme Tarihi, 07/06/2021 Boosted Uygulaması Ölçümüne Göre, Çalışılan Gün, 4 gün Çalışma Süresi, 5 saat 12 dakika
Ben daha önce gastronomi alanında bir kitap okumadım, gastronomi alanıyla ilişkim daha çok yemek yeme aktivitesiyle sınırlı 🙂
Ama gastronomi alanında bilgi edinmek isteyen, bir şeyler okumak isteyenler için faydalı bir yazı olmuş, teşekkürler.
Gastronomi engin bir okyanus gibi Hititlerin, Sümerlerin tabletlerinden tarif bulup yapanlardan, günümüzde yaratıcı yemek yapanlara kadar 7000-8000 yıllık bir Gastronomi tarihi yatıyor. Bir yerden başlamamız gerekirse buradaki önerilerden başlamak deneyiminizi paylaşmak doğru olacaktır 👍
Aslında gastronomi coğrafya, botanik, arkeoloji ve birçok alan ile ilişkili bir alan. Elbette herkes de yemekler ile -zorunlu olarak- ilişki içinde. Bu açıdan bakıldığında, herkesin öyle ya da böyle ilgisini çekebilir bu kitaplar. 🙂
Ben daha önce gastronomi alanında bir kitap okumadım, gastronomi alanıyla ilişkim daha çok yemek yeme aktivitesiyle sınırlı 🙂
Ama gastronomi alanında bilgi edinmek isteyen, bir şeyler okumak isteyenler için faydalı bir yazı olmuş, teşekkürler.
Gastronomi herkesin ilgi duyduğu bir alan. Okuduğumuz kitaplar arasına bu kitaplardan ilgi çekenler de eklenebilir bence. 🙂
Gastronomi engin bir okyanus gibi Hititlerin, Sümerlerin tabletlerinden tarif bulup yapanlardan, günümüzde yaratıcı yemek yapanlara kadar 7000-8000 yıllık bir Gastronomi tarihi yatıyor. Bir yerden başlamamız gerekirse buradaki önerilerden başlamak deneyiminizi paylaşmak doğru olacaktır 👍
Aslında gastronomi coğrafya, botanik, arkeoloji ve birçok alan ile ilişkili bir alan. Elbette herkes de yemekler ile -zorunlu olarak- ilişki içinde. Bu açıdan bakıldığında, herkesin öyle ya da böyle ilgisini çekebilir bu kitaplar. 🙂